Stoomcursus Boeddhisme: (waan)zinnig!
Door: jetdewereldreiziger
Blijf op de hoogte en volg Jannet
15 December 2011 | Nepal, Kathmandu
Als je hier een verhaal verwacht van een luilekkerlandretraite, dan kun je hier terecht. Verwacht je een verhaal over strikte kloosterdiscipline, dan ben je zeker aan het juiste adres. Wat je in ieder geval mag verwachten is een uitgebreid verslag, maar dat kan natuurlijk op elk gewenst moment weg geklikt worden.
Ik kan me niet heugen dat ik op tweehonderd meter afstand van mijn bed alles wat ik nodig heb binnen handbereik heb. Een maand lang gaat alles te voet door een schone, vredige omgeving: naar de gompa (de meditatie- en gebedsruimte, ´gom´ betekent meditatie in het Tibetaans), de eetruimte, het winkeltje, het café, de bibliotheek en de tuin met de stoepa (een Boeddhistisch heiligdom). Het eten staat telkens weer voor ons klaar. Er is zelfs gratis wasservice. Kopan, een Tibetaans klooster, ligt bovenop een heuvel net buiten Kathmandu. De heuvel werd begin twintigste eeuw aangekocht door een Russische prinses, die geïnspireerd was geraakt door het Boeddhisme en op deze plaats een klooster liet vestigen. Langzamerhand groeide het uit tot een kloostercomplex waar zo´n tweehonderd monniken leven. Zodoende zitten we hier als vorsten in de zon uit te kijken over Kathmandu. We worden alle in- en uitgaande vliegtuigen gewaar die vanaf het vliegveld even verderop precies genoeg hoogte weten te bereiken om niet ‘onze’ gompa binnen te vliegen. Het meest boeiende is echter dat deze plek volop inspiratie biedt. Dat is vooral te danken aan de intensieve lessen en meditaties. In plaats van naar buiten kijken, is er hier tijd om eens een blik naar binnen te werpen. Een maand lang geen internet, geen telefoon. “Fantastico!” aldus mijn Spaanse kamergenoot. Waanzinnig om je een volle maand bezig te mogen houden met ‘de kunst van het leven’.
Ten tijde van mijn studie kon ik niet wachten om op retraite te gaan. Ik was op het laatst zo druk met het afstudeeronderzoek dat mijn ziel (en ook mijn omgeving) daaronder wat te lijden had. Het werd hard tijd om deze zielskant wat meer aandacht te geven. Ook heb ik vanaf rond mijn tiende interesse in verschillende religies, mijn ouders hebben daar een mooi boek over. Ik vond het Boeddhisme toen al een inspirerend en exotisch verschijnsel. Zodoende zit ik nu hier (om half zes in de morgen dit verslag te typen).
Hoe kun je een goed leven leiden voor jezelf en anderen? Dat is waar het Boeddhisme - en ook vele andere religies volgens mij - zich mee bezighouden. Men gaat er hier vanuit dat iedereen uiteindelijk hetzelfde wil: gelukkig zijn. Om het ware geluk te vinden, moet je niet zozeer buiten jezelf zoeken (in familie, vrienden, werk, status, bezittingen of chocola), maar is het belangrijk om de juiste ´state of mind´ te creëren. De juiste ´mind´ of geest bereik je door je leven niet te laten bepalen door de voorkeur of afkeur voor mensen, dingen en gebeurtenissen die je voortdurend gewaarwordt. Het is belangrijk de emoties en gedachten die met voorkeur en afkeur gepaard gaan onder controle te houden. Op die manier kun je het lijden verminderen of nog liever opheffen, wat in het Boeddhisme als heel belangrijk wordt gezien om tot werkelijk geluk te komen. Een ander belangrijk verschijnsel is dat alles veranderlijk is. Het gaat vooral om het nu. Alles stroomt als het ware, is van zichzelf leeg, ook je eigen ´ik´. Op de ene plek op een bepaald moment ben ´ik´ net even anders dan op een andere plek en een ander moment. Als je leert het ´ik´ niet voorop te stellen, kan dat het leven van jezelf en anderen mooier maken. Volg je het nog? Dat is kort door de bocht Tibetaans Boeddhisme.
"Why be unhappy about something
If it can be remedied?
And what is the use of being unhappy about something
If it cannot be remedied?"
- Shantideva, achtste eeuw
Een dag in het klooster
Ik word dagelijks rond vijf uur gewekt door de gong naast ons verblijf en dan luister ik ook naar de reciterende monniken op de achtergrond. Om half zes begint onze lesdag met ´prostrations´, het best te omschrijven als een combinatie van bidden en ochtendgymnastiek (zie een van de filmpjes). Dit houd ik precies twee dagen vol. Ik geloof niet in wat ik aan het doen ben, het is akelig vroeg en ik krijg er spierpijn van. Mijn dag in de gompa begint voortaan dus om half zeven met meditatie. Deze wordt gegeven door Venerable Amy, een slimme non, ingevlogen vanuit Amerika. We doen er onze dagelijkse poging om ons een kwartier lang alleen op onze ademhaling te concentreren, zonder dat je gedachten alle kanten op gaan. Ahhh! Als je niet weet hoe dit voelt: “Check it out”, zoals onze Australische leraar Venerable Dondrub zou zeggen. De tweede helft van het meditatieve uur wordt ingezet voor analytische meditatie, waarbij de het Boeddhistische gedachtengoed wordt verbonden met ervaringen uit het dagelijks leven. Een soort reflectiemoment. Zo beklijft het beter, is het idee.
Aansluitend aan de meditatie, om half acht, is het tijd om ons massaal op het ontbijt te storten. In een lange rij passeren we twee tafels waarop enorme pannen en schalen met pap, notenmuesli, brood, echte pindakaas en jam klaarstaan. Daarna hebben we pas om negen uur de eerste les.
Die les duurt tweeënhalf uur. Elke les start met meerdere gebeden en mantra´s en er wordt stilgestaan bij onze motivatie voor die dag. We zitten met z´n allen op kussens in de gompa. Het blijft zoeken naar de juiste zithouding. De lotushouding is het meest elegant, maar na enige tijd wordt dat toch wat pijnlijk of je voelt een van je voeten niet meer. Schrijven is ook niet praktisch zo. Een betere optie is de knieën op te trekken en het notitieboek daar bovenop te leggen. Na verloop van tijd wordt ook dit oncomfortabel, dus dan is het creatief worden met andere zithoudingen, ondersteund door een extra kussentje, trui of sjaal hier of daar. De benen recht vooruit strekken is geen optie, want het tonen van de voetzolen aan de Boeddha wordt als hoogst onrespectvol beschouwd. Dat is me op dag één afgeleerd. Zo wordt er wat afgetobd door ons westerlingen in spiritueel Nepal. Ik voel me meer een ‘body suffer warrior’ dan een ‘Bodhisattva warrior’ op zulke momenten. Niet te vergeten: onze dharmaboeken met daarin de Boeddhistische leer en gebeden mogen niet op de grond liggen. Die moeten dus ook nog ergens een plekje vinden, op het kussen of een meegebrachte tas. Bij elkaar brengen we zo’n acht uur per dag heen en weer bewegend op het kussen door op zoek naar zowel fysieke als spirituele verlichting.
Fluffy kun je de cursus bepaald niet noemen, degelijk is een betere omschrijving. Het heeft meer iets weg van een spoedcursus aan de universiteit, zowel qua intensiteit als qua aangeboden stof. Vrijwel alle tweehonderdvijftig deelnemers, afkomstig uit maar liefst 38 verschillende - meestal westerse - landen kunnen hun studie ervaringen hier goed gebruiken. Als je niet gewend bent om te studeren, dan weet ik niet hoe lang je het hier uithoudt. Er zijn nogal wat mensen die de cursus voortijdig verlaten. Dat kan door het intellectuele gedoe komen of door het ‘gepreek’ van onze goeroe. Hij leert ons een maand lang over de Lam Rim, het pad dat naar verlichting leidt. Bij tijd en wijle heb ik het idee in een strenge geloofstraditie te zijn beland: “Het leven is lijden en het kan vele vele levens duren voor we uit deze cyclus komen. Als je dit leven niet goed gebruikt en een slecht karma creëert, dan word je in het volgende leven zeker niet als mens herboren. Je keert dan terug als dier of je kunt in het hellerijk herboren worden. De kans om als mens herboren te worden, is zeer klein … Of je op dit moment een gelukkig leven leidt, wordt grotendeels bepaald door daden in je vorige levens. Nu je als mens geboren bent, wat zeer uitzonderlijk is, moet je deze kostbare kans aangrijpen om verder te komen op het pad naar verlichting. De beste manier om dat te doen is door de dharma, de Boeddhistische leer, te volgen.” Zo, dat gaat lekker. Het leven lijkt wel één grote lijdensweg. Dat klopt ook volgens de dharma, want je bent pas vrij van lijden en echt gelukkig wanneer je de verlichting bereikt.
Sommige deelnemers zijn dus snel vertrokken. Anderen worden juist Boeddhist door aan het einde van de maand geloften af te leggen. De derde groep, waartoe ik behoor, luistert met een vrij nuchtere en kritische blik naar dit soort zware lessen en heeft af en toe zijn twijfelmomenten over wel of niet blijven. Mijn oplossing voor dit stevige gepreek: hoor ik te vaak het woord karma, samsara, hell of rebirth vallen, dan ben ik met mijn gedachten even in gezellig Nederland, in mijn aantekeningen of in een Boeddhistisch boek.
Gelukkig is het niet alleen kommer en kwel tijdens de lessen. In tegendeel. Veelal gaat het over wijsheid, liefde, compassie, vrij zijn van lijden, generositeit en geluk. Die woorden passen bij de Boeddhistische levensfilosofie. Ik voel me rijk met zo’n gedegen cursus. Stap voor stap wordt het Boeddhisme uitgelegd. Hoe je uiteindelijk het werkelijke geluk kunt vinden. Deze 2500 jaar oude religie blijkt daarbij weldoordacht en logisch in elkaar te steken. Super inspirerend! De retraite loopt over van de psychologische inzichten en levenswijsheid. Ik herken veel ideeën uit het Christendom, maar nu is het in een duidelijk kader geplaatst. Uitleg over het Christendom zou ik ook best op zo’n mooi presenteerblaadje aangeboden willen krijgen. Mijn notitieboek vult snel, de letters worden steeds kleiner.
Na de les is het om half twaalf tijd voor de warme maaltijd. Er is genoeg voor iedereen om het bord barstensvol te kunnen scheppen. Rijst, aardappelen, versgebakken chips, frietjes, groenten, linzensoep, pappadums, broodjes, bonen, vlees noch vis, salade, yoghurt en fruit. Dat soort dingen. Ik weet meestal niet hoe ik het op moet krijgen. Toch even doorzetten, want ik probeer tussen de maaltijden door niets te eten. Het eten gebeurt in stilte. Eerlijk gezegd lijkt het soms net een psychiatrische inrichting. Zij aan zij zitten we wat te kauwen en schijnbaar voor ons uit te staren. De wijde kleding en sokken in slippers helpen verder mee. Komische taferelen, maar wel heerlijk rustig. Na het eten is het even uitbuiken in de zon en de kostbare tijd gebruiken om wat te reflecteren op de lessen en in boeken te neuzen.
Tijdens de discussiegroep, ´s middags van twee tot drie, met zijn twaalven op het gras in de zon, is er ruimte om te ventileren. Vooral na een zware preek brengt dat weer wat lucht in het geheel. Onze groep ontwikkelt zich binnen mum van tijd tot een open groep, waarin alles besproken kan worden. Er is plaats om allerlei, soms zeer persoonlijke levensvragen, te bediscussiëren. Wat we in de lessen leren, kunnen we hier vertalen naar onze eigen ervaringen. Ik breng er eens ter sprake dat ik niet geloof in karma en reïncarnatie. “So you have only one life?” grapt een van mijn Deense groepsgenoten en vervolgt: “Poor thing.” Ach ja: “You never know.” Na een maand lang discussiëren is het moeilijk afscheid nemen van deze club.
Van half vier tot vijf betrekken we voor de volgende les de kleurrijke gompa weer, geleend voor een maand van de monniken. Voorin bevindt zich een enorme ‘gouden’ Boeddha van vier meter hoog met ernaast meerdere kleine Boeddha’s en grote goudgekleurde kasten met relikwieën. De hele voorzijde wordt verlicht door talrijke lotusbloemlampjes. Boeddha wordt omgeven door neonlampjes in groen en geel, met verschillende knipperstanden. Ik kan de verschillende combinaties haast dromen.
Om vijf uur is het theetijd: Nepalese melkthee met kardemom. In de eet- cq. stilteruimte kun je ondertussen verder studeren met dharmaliteratuur, notities maken of buiten gaan kletsen. Aangezien ik tijd te kort kom en me deze maand helemaal op de retraite wil richten, verkies ik de stilteruimte meestal boven de drukte. Soms is het me even te allenig en stort ik me in het geklets.
Na het theeuurtje volgt weer een uur mediteren met de Amerikaanse non. Dan een groentesoepje met een broodje en tot slot van acht tot negen de avondsessie met mededelingen en de laatste gebeden en mantra’s door de Zweedse non Ani Karin. Ik heb niet zo veel met die ‘franjes’ rondom het geloof. Ik weet meestal niet goed wat ik aan het doen ben. Ik sla zodoende wel eens een uurtje over. Anderen lijken juist verdieping te vinden in dit soort rituelen. Na dit laatste uurtje in de gompa zijn we gaar en rollen we ons bed in. Opladen voor een volgende dag met dezelfde kloosterdiscipline. Het bezoek aan het nonnenklooster buiten de kloostermuren is een belevenis. Maar verder gaat het zo dag in dag uit door.
Er verandert wel wat na twee weken, ja ja. Het dagschema wordt dan namelijk iets zwaarder, want we moeten nog iets vroeger opstaan en ons tien dagen lang houden aan de acht Mahayana voorschriften: (1) niet doden, ook geen dieren uiteraard, (2) niet stelen, (3) geen seks, (4) niet liegen, (5) geen alcohol, drugs en sigaretten, (6) een maaltijd per dag, (7) niet op hoge bedden zitten met trots en (8 ) geen sieraden, make up, parfum, dans, zang of andere muziek. Vooral met nummer zeven heb ik moeite. Ga je de fout in, dan kun je dit verhelpen door direct 21 keer een bepaalde mantra op te zeggen. Sommigen zijn daar heel bedreven in. Een maaltijd per dag lijkt erger dan het is. Je zou het ook het ‘chocolademelkdieet’ kunnen noemen. Dat houdt in dat ik elke ochtend en avond zo´n vier mokken warme chocomel met suiker achter elkaar opdrink. ´s Middags is er een warme maaltijd en verder water en thee. Voor mij is het geen straf. Het heeft meer iets nostalgisch. Ik was een fervent warme chocolademelkdrinker tot ik op een keer te dik werd (waar gebeurd verhaal). Toen ben ik er van de ene op de andere dag mee gestopt. Het voordeel van dit chocolademelkdieet is dat je er niet te dik van wordt. Ja, gezond is anders.
Lijkt de maand in het klooster eerst niet voorbij te gaan, zo glipt de laatste week ons door de vingers. Er vinden festiviteiten plaats en we bezoeken twee grote stoepa’s in Kathmandu. Na het uitstapje zijn de meesten van ons blij weer naar het ‘normale’ kloosterleven terug te keren, weg van de wereldse chaos.
Nu kijk ik terug op een intensieve, inspirerende maand. Het is een fantastische ervaring om met tweehonderdvijftig mensen van 18 tot 68 jaar een maand lang na te denken en te discussiëren over betekenisvol leven. Religie lijkt soms – helaas – als een oud vodje in de prullenbak te verdwijnen in westerse landen, maar is hier springlevend. Ik voel me rijk en dankbaar voor de mogelijkheden, in brede zin, die ik van thuis uit, maar eigenlijk van iedereen op mijn levenspad, heb gekregen. [Dankjulliewel!!!] Het Boeddhisme gaat mee in mijn rugzak. Het weegt haast niets, maar voelt als het meest waardevolle. Nu is het de grote vraag welke impact deze maand op mijn leven gaat hebben. Deelnemers die eerder aanwezig waren bij de cursus spreken over “a life changing event.”
Tot slot een paar woorden waarop we regelmatig gemediteerd hebben:
"May you be happy,
May you be healthy,
May you be free from suffering,
May loving kindness manifest throughout your life"
Vanuit Nepal wens ik jullie bovenstaande toe!
Meer over Kopan weten? www.kopanmonastery.com.
Meer over Boeddhisme weten? Een toegankelijk boek is bijvoorbeeld de “De kunst van het geluk” door de Dalai Lama en Howard Cutler.
Ik kan me niet heugen dat ik op tweehonderd meter afstand van mijn bed alles wat ik nodig heb binnen handbereik heb. Een maand lang gaat alles te voet door een schone, vredige omgeving: naar de gompa (de meditatie- en gebedsruimte, ´gom´ betekent meditatie in het Tibetaans), de eetruimte, het winkeltje, het café, de bibliotheek en de tuin met de stoepa (een Boeddhistisch heiligdom). Het eten staat telkens weer voor ons klaar. Er is zelfs gratis wasservice. Kopan, een Tibetaans klooster, ligt bovenop een heuvel net buiten Kathmandu. De heuvel werd begin twintigste eeuw aangekocht door een Russische prinses, die geïnspireerd was geraakt door het Boeddhisme en op deze plaats een klooster liet vestigen. Langzamerhand groeide het uit tot een kloostercomplex waar zo´n tweehonderd monniken leven. Zodoende zitten we hier als vorsten in de zon uit te kijken over Kathmandu. We worden alle in- en uitgaande vliegtuigen gewaar die vanaf het vliegveld even verderop precies genoeg hoogte weten te bereiken om niet ‘onze’ gompa binnen te vliegen. Het meest boeiende is echter dat deze plek volop inspiratie biedt. Dat is vooral te danken aan de intensieve lessen en meditaties. In plaats van naar buiten kijken, is er hier tijd om eens een blik naar binnen te werpen. Een maand lang geen internet, geen telefoon. “Fantastico!” aldus mijn Spaanse kamergenoot. Waanzinnig om je een volle maand bezig te mogen houden met ‘de kunst van het leven’.
Ten tijde van mijn studie kon ik niet wachten om op retraite te gaan. Ik was op het laatst zo druk met het afstudeeronderzoek dat mijn ziel (en ook mijn omgeving) daaronder wat te lijden had. Het werd hard tijd om deze zielskant wat meer aandacht te geven. Ook heb ik vanaf rond mijn tiende interesse in verschillende religies, mijn ouders hebben daar een mooi boek over. Ik vond het Boeddhisme toen al een inspirerend en exotisch verschijnsel. Zodoende zit ik nu hier (om half zes in de morgen dit verslag te typen).
Hoe kun je een goed leven leiden voor jezelf en anderen? Dat is waar het Boeddhisme - en ook vele andere religies volgens mij - zich mee bezighouden. Men gaat er hier vanuit dat iedereen uiteindelijk hetzelfde wil: gelukkig zijn. Om het ware geluk te vinden, moet je niet zozeer buiten jezelf zoeken (in familie, vrienden, werk, status, bezittingen of chocola), maar is het belangrijk om de juiste ´state of mind´ te creëren. De juiste ´mind´ of geest bereik je door je leven niet te laten bepalen door de voorkeur of afkeur voor mensen, dingen en gebeurtenissen die je voortdurend gewaarwordt. Het is belangrijk de emoties en gedachten die met voorkeur en afkeur gepaard gaan onder controle te houden. Op die manier kun je het lijden verminderen of nog liever opheffen, wat in het Boeddhisme als heel belangrijk wordt gezien om tot werkelijk geluk te komen. Een ander belangrijk verschijnsel is dat alles veranderlijk is. Het gaat vooral om het nu. Alles stroomt als het ware, is van zichzelf leeg, ook je eigen ´ik´. Op de ene plek op een bepaald moment ben ´ik´ net even anders dan op een andere plek en een ander moment. Als je leert het ´ik´ niet voorop te stellen, kan dat het leven van jezelf en anderen mooier maken. Volg je het nog? Dat is kort door de bocht Tibetaans Boeddhisme.
"Why be unhappy about something
If it can be remedied?
And what is the use of being unhappy about something
If it cannot be remedied?"
- Shantideva, achtste eeuw
Een dag in het klooster
Ik word dagelijks rond vijf uur gewekt door de gong naast ons verblijf en dan luister ik ook naar de reciterende monniken op de achtergrond. Om half zes begint onze lesdag met ´prostrations´, het best te omschrijven als een combinatie van bidden en ochtendgymnastiek (zie een van de filmpjes). Dit houd ik precies twee dagen vol. Ik geloof niet in wat ik aan het doen ben, het is akelig vroeg en ik krijg er spierpijn van. Mijn dag in de gompa begint voortaan dus om half zeven met meditatie. Deze wordt gegeven door Venerable Amy, een slimme non, ingevlogen vanuit Amerika. We doen er onze dagelijkse poging om ons een kwartier lang alleen op onze ademhaling te concentreren, zonder dat je gedachten alle kanten op gaan. Ahhh! Als je niet weet hoe dit voelt: “Check it out”, zoals onze Australische leraar Venerable Dondrub zou zeggen. De tweede helft van het meditatieve uur wordt ingezet voor analytische meditatie, waarbij de het Boeddhistische gedachtengoed wordt verbonden met ervaringen uit het dagelijks leven. Een soort reflectiemoment. Zo beklijft het beter, is het idee.
Aansluitend aan de meditatie, om half acht, is het tijd om ons massaal op het ontbijt te storten. In een lange rij passeren we twee tafels waarop enorme pannen en schalen met pap, notenmuesli, brood, echte pindakaas en jam klaarstaan. Daarna hebben we pas om negen uur de eerste les.
Die les duurt tweeënhalf uur. Elke les start met meerdere gebeden en mantra´s en er wordt stilgestaan bij onze motivatie voor die dag. We zitten met z´n allen op kussens in de gompa. Het blijft zoeken naar de juiste zithouding. De lotushouding is het meest elegant, maar na enige tijd wordt dat toch wat pijnlijk of je voelt een van je voeten niet meer. Schrijven is ook niet praktisch zo. Een betere optie is de knieën op te trekken en het notitieboek daar bovenop te leggen. Na verloop van tijd wordt ook dit oncomfortabel, dus dan is het creatief worden met andere zithoudingen, ondersteund door een extra kussentje, trui of sjaal hier of daar. De benen recht vooruit strekken is geen optie, want het tonen van de voetzolen aan de Boeddha wordt als hoogst onrespectvol beschouwd. Dat is me op dag één afgeleerd. Zo wordt er wat afgetobd door ons westerlingen in spiritueel Nepal. Ik voel me meer een ‘body suffer warrior’ dan een ‘Bodhisattva warrior’ op zulke momenten. Niet te vergeten: onze dharmaboeken met daarin de Boeddhistische leer en gebeden mogen niet op de grond liggen. Die moeten dus ook nog ergens een plekje vinden, op het kussen of een meegebrachte tas. Bij elkaar brengen we zo’n acht uur per dag heen en weer bewegend op het kussen door op zoek naar zowel fysieke als spirituele verlichting.
Fluffy kun je de cursus bepaald niet noemen, degelijk is een betere omschrijving. Het heeft meer iets weg van een spoedcursus aan de universiteit, zowel qua intensiteit als qua aangeboden stof. Vrijwel alle tweehonderdvijftig deelnemers, afkomstig uit maar liefst 38 verschillende - meestal westerse - landen kunnen hun studie ervaringen hier goed gebruiken. Als je niet gewend bent om te studeren, dan weet ik niet hoe lang je het hier uithoudt. Er zijn nogal wat mensen die de cursus voortijdig verlaten. Dat kan door het intellectuele gedoe komen of door het ‘gepreek’ van onze goeroe. Hij leert ons een maand lang over de Lam Rim, het pad dat naar verlichting leidt. Bij tijd en wijle heb ik het idee in een strenge geloofstraditie te zijn beland: “Het leven is lijden en het kan vele vele levens duren voor we uit deze cyclus komen. Als je dit leven niet goed gebruikt en een slecht karma creëert, dan word je in het volgende leven zeker niet als mens herboren. Je keert dan terug als dier of je kunt in het hellerijk herboren worden. De kans om als mens herboren te worden, is zeer klein … Of je op dit moment een gelukkig leven leidt, wordt grotendeels bepaald door daden in je vorige levens. Nu je als mens geboren bent, wat zeer uitzonderlijk is, moet je deze kostbare kans aangrijpen om verder te komen op het pad naar verlichting. De beste manier om dat te doen is door de dharma, de Boeddhistische leer, te volgen.” Zo, dat gaat lekker. Het leven lijkt wel één grote lijdensweg. Dat klopt ook volgens de dharma, want je bent pas vrij van lijden en echt gelukkig wanneer je de verlichting bereikt.
Sommige deelnemers zijn dus snel vertrokken. Anderen worden juist Boeddhist door aan het einde van de maand geloften af te leggen. De derde groep, waartoe ik behoor, luistert met een vrij nuchtere en kritische blik naar dit soort zware lessen en heeft af en toe zijn twijfelmomenten over wel of niet blijven. Mijn oplossing voor dit stevige gepreek: hoor ik te vaak het woord karma, samsara, hell of rebirth vallen, dan ben ik met mijn gedachten even in gezellig Nederland, in mijn aantekeningen of in een Boeddhistisch boek.
Gelukkig is het niet alleen kommer en kwel tijdens de lessen. In tegendeel. Veelal gaat het over wijsheid, liefde, compassie, vrij zijn van lijden, generositeit en geluk. Die woorden passen bij de Boeddhistische levensfilosofie. Ik voel me rijk met zo’n gedegen cursus. Stap voor stap wordt het Boeddhisme uitgelegd. Hoe je uiteindelijk het werkelijke geluk kunt vinden. Deze 2500 jaar oude religie blijkt daarbij weldoordacht en logisch in elkaar te steken. Super inspirerend! De retraite loopt over van de psychologische inzichten en levenswijsheid. Ik herken veel ideeën uit het Christendom, maar nu is het in een duidelijk kader geplaatst. Uitleg over het Christendom zou ik ook best op zo’n mooi presenteerblaadje aangeboden willen krijgen. Mijn notitieboek vult snel, de letters worden steeds kleiner.
Na de les is het om half twaalf tijd voor de warme maaltijd. Er is genoeg voor iedereen om het bord barstensvol te kunnen scheppen. Rijst, aardappelen, versgebakken chips, frietjes, groenten, linzensoep, pappadums, broodjes, bonen, vlees noch vis, salade, yoghurt en fruit. Dat soort dingen. Ik weet meestal niet hoe ik het op moet krijgen. Toch even doorzetten, want ik probeer tussen de maaltijden door niets te eten. Het eten gebeurt in stilte. Eerlijk gezegd lijkt het soms net een psychiatrische inrichting. Zij aan zij zitten we wat te kauwen en schijnbaar voor ons uit te staren. De wijde kleding en sokken in slippers helpen verder mee. Komische taferelen, maar wel heerlijk rustig. Na het eten is het even uitbuiken in de zon en de kostbare tijd gebruiken om wat te reflecteren op de lessen en in boeken te neuzen.
Tijdens de discussiegroep, ´s middags van twee tot drie, met zijn twaalven op het gras in de zon, is er ruimte om te ventileren. Vooral na een zware preek brengt dat weer wat lucht in het geheel. Onze groep ontwikkelt zich binnen mum van tijd tot een open groep, waarin alles besproken kan worden. Er is plaats om allerlei, soms zeer persoonlijke levensvragen, te bediscussiëren. Wat we in de lessen leren, kunnen we hier vertalen naar onze eigen ervaringen. Ik breng er eens ter sprake dat ik niet geloof in karma en reïncarnatie. “So you have only one life?” grapt een van mijn Deense groepsgenoten en vervolgt: “Poor thing.” Ach ja: “You never know.” Na een maand lang discussiëren is het moeilijk afscheid nemen van deze club.
Van half vier tot vijf betrekken we voor de volgende les de kleurrijke gompa weer, geleend voor een maand van de monniken. Voorin bevindt zich een enorme ‘gouden’ Boeddha van vier meter hoog met ernaast meerdere kleine Boeddha’s en grote goudgekleurde kasten met relikwieën. De hele voorzijde wordt verlicht door talrijke lotusbloemlampjes. Boeddha wordt omgeven door neonlampjes in groen en geel, met verschillende knipperstanden. Ik kan de verschillende combinaties haast dromen.
Om vijf uur is het theetijd: Nepalese melkthee met kardemom. In de eet- cq. stilteruimte kun je ondertussen verder studeren met dharmaliteratuur, notities maken of buiten gaan kletsen. Aangezien ik tijd te kort kom en me deze maand helemaal op de retraite wil richten, verkies ik de stilteruimte meestal boven de drukte. Soms is het me even te allenig en stort ik me in het geklets.
Na het theeuurtje volgt weer een uur mediteren met de Amerikaanse non. Dan een groentesoepje met een broodje en tot slot van acht tot negen de avondsessie met mededelingen en de laatste gebeden en mantra’s door de Zweedse non Ani Karin. Ik heb niet zo veel met die ‘franjes’ rondom het geloof. Ik weet meestal niet goed wat ik aan het doen ben. Ik sla zodoende wel eens een uurtje over. Anderen lijken juist verdieping te vinden in dit soort rituelen. Na dit laatste uurtje in de gompa zijn we gaar en rollen we ons bed in. Opladen voor een volgende dag met dezelfde kloosterdiscipline. Het bezoek aan het nonnenklooster buiten de kloostermuren is een belevenis. Maar verder gaat het zo dag in dag uit door.
Er verandert wel wat na twee weken, ja ja. Het dagschema wordt dan namelijk iets zwaarder, want we moeten nog iets vroeger opstaan en ons tien dagen lang houden aan de acht Mahayana voorschriften: (1) niet doden, ook geen dieren uiteraard, (2) niet stelen, (3) geen seks, (4) niet liegen, (5) geen alcohol, drugs en sigaretten, (6) een maaltijd per dag, (7) niet op hoge bedden zitten met trots en (8 ) geen sieraden, make up, parfum, dans, zang of andere muziek. Vooral met nummer zeven heb ik moeite. Ga je de fout in, dan kun je dit verhelpen door direct 21 keer een bepaalde mantra op te zeggen. Sommigen zijn daar heel bedreven in. Een maaltijd per dag lijkt erger dan het is. Je zou het ook het ‘chocolademelkdieet’ kunnen noemen. Dat houdt in dat ik elke ochtend en avond zo´n vier mokken warme chocomel met suiker achter elkaar opdrink. ´s Middags is er een warme maaltijd en verder water en thee. Voor mij is het geen straf. Het heeft meer iets nostalgisch. Ik was een fervent warme chocolademelkdrinker tot ik op een keer te dik werd (waar gebeurd verhaal). Toen ben ik er van de ene op de andere dag mee gestopt. Het voordeel van dit chocolademelkdieet is dat je er niet te dik van wordt. Ja, gezond is anders.
Lijkt de maand in het klooster eerst niet voorbij te gaan, zo glipt de laatste week ons door de vingers. Er vinden festiviteiten plaats en we bezoeken twee grote stoepa’s in Kathmandu. Na het uitstapje zijn de meesten van ons blij weer naar het ‘normale’ kloosterleven terug te keren, weg van de wereldse chaos.
Nu kijk ik terug op een intensieve, inspirerende maand. Het is een fantastische ervaring om met tweehonderdvijftig mensen van 18 tot 68 jaar een maand lang na te denken en te discussiëren over betekenisvol leven. Religie lijkt soms – helaas – als een oud vodje in de prullenbak te verdwijnen in westerse landen, maar is hier springlevend. Ik voel me rijk en dankbaar voor de mogelijkheden, in brede zin, die ik van thuis uit, maar eigenlijk van iedereen op mijn levenspad, heb gekregen. [Dankjulliewel!!!] Het Boeddhisme gaat mee in mijn rugzak. Het weegt haast niets, maar voelt als het meest waardevolle. Nu is het de grote vraag welke impact deze maand op mijn leven gaat hebben. Deelnemers die eerder aanwezig waren bij de cursus spreken over “a life changing event.”
Tot slot een paar woorden waarop we regelmatig gemediteerd hebben:
"May you be happy,
May you be healthy,
May you be free from suffering,
May loving kindness manifest throughout your life"
Vanuit Nepal wens ik jullie bovenstaande toe!
Meer over Kopan weten? www.kopanmonastery.com.
Meer over Boeddhisme weten? Een toegankelijk boek is bijvoorbeeld de “De kunst van het geluk” door de Dalai Lama en Howard Cutler.
-
15 December 2011 - 15:42
Andrea:
Wow, Jannet, wat een verhaal. Wat een inspiratie, wat bijzonder dat je dit mee hebt mogen maken en wat bijzonder dat je het deelt! -
15 December 2011 - 16:00
AnnA:
He Jannet! Wat fijn om weer wat van je te horen! Het klinkt inderdaad als een fantastische ervaring. Heel veel plezier met de rest van de reis, snel ook met Maarten :-) -
15 December 2011 - 17:07
Inge:
Klinkt als een waardevolle en bijzondere maand! Wat een prachtige foto's ook weer.
Mooi om te lezen! -
15 December 2011 - 19:34
Lia:
Hoi Jannet. Wat fijn om je weer wat van je te horen. Wel lang hoor zo'n maand. En wat een verhaal, zeg. Heel bijzonder om mee te maken.
Ik wens je fijne kerstdagen toe. Komt Maarten ook nog?
-
15 December 2011 - 21:49
Maarten:
Geweldig verslag! Ben toch blij dat je niet bent ingetreden :-) Hopelijk kun je straks de innerlijke rust gebruiken in het drukke Hong Kong. Hé, een Kata... Maar dan in een andere context! -
15 December 2011 - 21:51
Saskia Van Tilborg:
Wat een bijzondere ervaring weer Jannet! Je krijgt een steeds 'vollere rugzak' aan levenservaring. Heel mooi om te lezen! Fijne kerstdagen alvast! -
16 December 2011 - 19:12
Jeanette:
Hoi Jannet, ongelooflijk wat een leerzame reis. Ik heb bewondering voor je dat je dit allemaal doet. Fijne tijd verder. -
16 December 2011 - 20:40
Chilo:
Hoi Jannet,
Na een lange stilte (ik dacht even dat er iets geks was gebeurd) weer een prachtig verhaal met dito foto's. Wat een uitzicht! Je hebt het ware - liefdevolle maar blijkbaar ook strenge - gezicht van het Boeddhisme gezien.
Dat je veel studie hebt gedaan blijkt inderdaad uit je lange tekst, die we in het haastige Westen met moeite kunnen doorkomen :) Gelukkig is het nu weekend.
Veel plezier met Maarten in de totaal andere omgeving van Hong Kong! Hopen dat jullie je beide verjaar- en andere feestdagen mooi beleven/hebben beleefd! -
17 December 2011 - 15:57
Dita Tolkamp:
Beste Jannet,
Mirjam stuurt mij elke keer jouw reisverslagen toe. Wat maak jij een prachtige foto's en wat beleef je een bijzondere dingen, mooi dat je daar zo prachtig over kunt vertellen. Ga je hier later ook nog iets mee doen? bijv. door het schrijven van een boek, reportage etc. Het is werkelijk heel bijzonder om dit allemaal te lezen. en het moet nog bijzonderder zijn om dit allemaal mee te maken. Ik hoop , dat als je weer terug bent in Nederland je het ook een plek zal kunnen geven. Ook heel bijzonder wat je zo over dat boedistische klooster schrijft. Mooi, dat je het jezelf gunt om op die manier tot jezelf te komen, en de zin van het leven te onderzoeken. Ook mooi, dat je ondanks alles wat je positief en negatief meemaakt, probeert nuchter bij jezelf te blijven.
Jannet, het ga je goed, alvast de allerbeste wensen voor volgend jaar en fijne kerstdagen gewenst. Veel liefs en de groetjes van Dita Tolkamp -
18 December 2011 - 09:38
Edit:
Wouw wat een ervaring en wat een verhaal. Ik heb het vol bewondering gelezen. Wat moet dat bijzonder geweest zijn. Mooie spreuken ook, zoals: there will be another now, etc...
Op naar het volgende avontuur!
-
18 December 2011 - 09:39
Edit:
Ik bedoel natuurlijk: there will NEVER be another now..... -
18 December 2011 - 09:55
Diny:
Ha Jannet,
Wat kun jij vertellen zeg!! Helemaal leuk om zo op de hoogte te blijven wat jij allemaal mee maakt
Geweldig!!
Het gaat je goed daar, en het allerbeste voor 2012!!
Groetjes Diny -
18 December 2011 - 10:24
Wouter:
Hé Jet, wat een mooi verhaal weer!
Zelf net terug uit Japan waar we stapels (zen-) boeddhistische tempels hebben gezien; jouw beleving en nuchtere beschrijving geeft me net dat extra beeld wat ik er nog niet bij had. Ik kan me voorstellen dat deze maand je genoeg stof tot nadenken heeft gegeven en ben inderdaad benieuwd hoe dit een plekje gaat krijgen. In ieder geval een mooie ervaring!
Heel veel plezier de komende weken met Maarten en het verdere vervolg van je reis! -
21 December 2011 - 09:20
Joost:
Kauwgom = kauwmeditatie? :-)
-
21 December 2011 - 09:50
Joost:
Prachtig verhaal weer, dankjewel!
Groetjes aan Maarten als je 'em weer ziet :-)
Houdoe,
Joost
-
22 December 2011 - 04:38
Michael:
Hejsan Jannet,
awesome post! Great and funny description of the course! And fantastic pictures. Always very interesting to read the impressions of others.
Happy travels,
Michael -
22 December 2011 - 09:36
Maaike:
Lieve Jet,
Heb weer van je verhaal genoten (en in 1x uitgelezen haha)
Veel plezier met je volgede avontuur.
Liefs Maaike -
22 December 2011 - 19:27
Mirjam:
Lieve Jannet, wat een geweldig verhaal weer. Wat mooi hoe je je eigen weg een maand lang in het klooster weet te volgen. Heel veel goeds op je verdere reis! liefs, Mirjam -
22 December 2011 - 20:05
Corrie:
Hoi Jannet,
Vanmiddag heb ik je laatste bericht gelezen.....indrukwekkend. Wel ben ik blij dat ik zelf zonder een maand in een klooster (ik zou na 3 dagen de benen hebben genomen) gelukkig, van de eenvoudigste dingen genietend en meestal niet gestresst door sociale media enz. door het leven ga. Ik hoop voor jou dat je, als je weer thuis bent, je leven zo kan inrichten dat het dan ook zo is en nog steeds zo rijk en waardevol als je nu hebt ervaren.
Uit de andere reacties begreep ik dat je voorlopig weer met Maarten reist. Veel plezier samen en een prettige eindejaarstijd! -
26 December 2011 - 08:57
Ursula Custers:
Lieve Jannet en Maarten,
Ik weet even niet waar jullie precies zitten maar ik wil jullie een fijne tijd, kerstdagen en oud&nieuw wensen. Dat 2012 maar een super mooi, gelukkig, gezond en liefdevol jaar mag worden.
Groetjes, Bart, Ursula en Lars -
27 December 2011 - 12:46
Margot:
Heej Jannet,
poeh, een hele ervaring! Goed om al je belevenissen te lezen en het zo een beetje te volgen. Bovenstaande moet ik van de week nog maar eens lezen en misschien een meditatieuurtje in mijn vakantie aan weiden :-)
Groeten,
nu ga ik je dan toch echt mailen!
Margot -
02 Januari 2012 - 20:24
Marion:
Hoi Jannet, wat een bijzondere manier om het boedhisme te beleven! Ik kan me van mijn reis naar India herinneren dat we veel tempels bezocht hebben en met veel Indiers over het geloof gepraat hebben maar dat is zoveel anders dan dit! Wat een mooie ervaring (en wat schrijf je toch altijd mooie teksten over je belevenissen) -
19 Juni 2012 - 19:48
Maria:
Het duurde lang, maar eindelijk vond ik de tijd om dit verslag te lezen. Vind het indrukwekkend, ben van plan het boek te kopen wat jij vermeld. Gewoon om meer te weten te komen over het Boedisme, iets wat ik langer voornemens was. -
09 Januari 2013 - 12:13
Wesley Louter:
Hallo, mooi reis verslag.
ik hou me ook al een lagere tijd bezig met het Boeddhisme.
voor uw informatie ik heb een webwinkel met Boeddha beelden en andre oosterse artikelen.
kijk ook eens op:
www.louter-beeldverkoop.nl
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
